در نکوهش و ابراز نارضایی از خود

یکی عنای روان می‌خرید و می‌نالید منال گفت عنا: دیده باز کن مخرم
ره ظفر نتوان رفت بر عدو بخرد چو من عدوی خودم چون بود ره ظفرم
وگر ز دشمن ظاهر حذر کند عاقل ز مکر دشمن باطن چگونه بر حذرم
عجبتر آنکه ز بهر دو روزه مستقرم به طوع و رغبت خود سال و ماه در سفرم
ز سیر هفت مشعبد اسیر ششدره‌ام ز دست چار مخالف بنای هشت درم
مرادم آنکه برون پرم از دریچه‌ی جان ولیک خصم گرفتست چار سو مفرم
ز دام کام نپرم برون چو آز و نیاز همی برند به مقراض اعتراض پرم
رفیق رفت به الهام در سفینه‌ی نوح ز هر غریق فرومانده من غریق‌ترم
میان شورش دریای بی کران از موج به جان از آفت این آب و باد پر خطرم
دمی ز روح به امنم دمی ز نفس بی بیم گهی چو افسر عیسی گهی فسار خرم
«مگر» نشناختم اندر زمین دل به هوس نرست و عمر به آخر رسید در «مگر»م
ز روزگار توقع نمی‌کنم خیری که خیر روی بتابد ز من که محض شرم
به گلستان زمانه شدم به چیدن گل گلی نداد و به صد خار می‌خلد جگرم
زمانه کرد مرا روی و موی چون زر و سیم مگر شناخت که من پاسبان سیم و زرم
ندای عقل برآمد که رخت بربندید همه جهان بشنیدند و من ز آنکه کرم
گر از کمال بتابم چو خور ز خاور اصل بسازد اختر بهر زوال باخترم
وگر ز مردی بر هفت چرخ پای نهم نه سر ز چنبر گردون دون برون ببرم
عجب مدار که از روزگار خسته شوم ک او شراره‌ی شرست و من سپید سرم
ازین نفر به نفیر آمدم نفور شدم بفر فطنت دانم که من نه زین نفرم
چرا نسازم با خاکیان درو فلک که هم ز خاکم من ز گوهر دگرم