| زیرا که بی مطر نبود میغ را خطر | چونان که بی‌گهر نبود تیغ را بها | |
| زیشان نبود باک رهی را به ذره‌ای | کز آبگینه ظلم نیاید بر آسیا | |
| آنم که برده‌ام علم علم در جهان | بر گوشه‌ی ثریا از مرکز ثرا | |
| با عقل من نباشد مریخ را توان | با فضل من نباشد خورشید را ذکا | |
| شاهان همی کنند به فضل من افتخار | حران همی کنند به نظم من اقتدا | |
| با خاطرم منیرم و با رای صافیم | کالبرق فی الدجی والشمس فی‌الضحی | |
| عالیست همتم به همه وقت چون فلک | صافیست نظم من به همه وقت چون هوا | |
| بر همت منست سخاهای من دلیل | بر نظم من بست سخنهای من گوا | |
| هرگز ندیده و نشنید این کسی ز من | کردار ناستوده و گفتار ناسزا | |
| این فخر بس مرا که ندیدست هیچکس | در نثر من مذمت و در نظم من هجا | |
| در پای ناکسان نپراکنده‌ام گهر | از دست مهتران نپذیرفته‌ام عطا | |
| آنرا که او به صحبت من سر درآورد | گویم ثنای نیک و شناسم به دل وفا | |
| ار ذلتی پدید شود زو معاینه | انگارمش صواب و نبینم ازو خطا | |
| اهل سرخس می نشناسند حق من | تا رحلتی نباشد ازین جایگه مرا | |
| مقدار آفتاب ندانند مردمان | تا نور او نگردد از آسمان جدا | |
| آنگاه قدر او بشناسند با یقین | کاید شب و پدید شود بر فلک سها | |
| اندر حضر نباشد آزاده را خطر | وندر حجر نباشد یاقوت را بها | |
| شد گفته‌ی سنایی چون کعبه نزد خلق | زین بیشتر فصول که باید ز ابتدا | |
| تا کلک او به گاه فصاحت روان بود | بازار او به نزد بزرگان بود روا | |
| آن گه به کام او نفسی بر نیاورند | در دوستی کجا بود این قاعده روا |